Η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ στο πλαίσιο του Φεστιβάλ «Βέροια Εύηχη Πόλη» παρουσιάζει τον Ύμνο εις την Ελευθερία του Διονυσίου Σολωμού μελοποιημένο από τον Νικόλαο Μάντζαρο σε διεύθυνση, ενορχήστρωση και επεξεργασία του συνθέτη και μαέστρου Άλκη Μπαλτά.
Το έργο, με αφορμή τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, θα παρουσιαστεί αυτούσιο, στο Θέατρο Άλσους Μ. Μερκούρη, στη Βέροια, την Πέμπτη 9 Σεπτεμβρίου 2021 στις 21.00.
Ο Νικόλαος Χαλικιόπουλος – Μάντζαρος (1795-1872), ο συνθέτης του εθνικού μας ύμνου, ήταν στενός φίλος του Διονύσιου Σολωμού και γοητεύτηκε από το ποίημα Ύμνος εις την Ελευθερία. Το επαναστατικό και ρομαντικό περιεχόμενο του έργου επηρέασε βαθιά τον Μάντζαρο που επιθυμούσε ο ύμνος να τραγουδιέται απ’ όλους τους επαναστατημένους Έλληνες. Ο Μάντζαρος μελοποιήσε το 1823 και τις 158 τετράστιχες στροφές του έργου.
Την πρώτη αυτή μελοποίηση (διότι ακολούθησαν και άλλες τέσσερεις), ενορχήστρωσε το 1999 για Συμφωνική Ορχήστρα, σολίστ, Μικτή και Παιδική Χορωδία και επεξεργάστηκε αριστουργηματικά, ο διαπρεπής αρχιμουσικός Άλκης Μπαλτάς, και με αυτή την μορφή παρουσιάστηκε στην Κεφαλονιά, από το τότε Κέντρο Χορωδιακής Πράξης, που διηύθυνε ο αείμνηστος μαέστρος, Αντώνης Κοντογεωργίου.
Με την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ συμπράττουν η Μικτή Χορωδία Θεσσαλονίκης και η Χορωδία Ι.Ναού Κυρίλλου και Μεθοδίου Θεσσαλονίκης, ενώ η μέτζο σοπράνο Ειρήνη Καραγιάννη θα απαγγέλει , εμβόλιμα, αποσπάσματα από τον «Ύμνο εις την Ελευθερία».
«Η ενορχηστρωτική επεξεργασία του έργου, υπήρξε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και απαιτητική εργασία, όχι μόνο για τα μουσικά προβλήματα που έπρεπε να λυθούν, αλλά και γιατί πρόκειται για ένα έργο που συναισθηματικά είναι άρρηκτα δεμένο με τον Ελληνισμό και την Ιστορία του” σημειώνει ο ‘Αλκης Μπαλτάς.
Ο Ν.Μάντζαρος έγραψε το έργο για τετράφωνη ανδρική χορωδία και πιάνο. Ο Άλκης Μπαλτάς μετέγραψε το χορωδιακό μέρος για τετράφωνη μικτή χορωδία και παιδική χορωδία, κρατώντας το μουσικό κείμενο απολύτως αναλλοίωτο με μοναδική εξαίρεση σε ορισμένα σημεία όπου τετράφωνα μέρη μετατρέπονται σε μέρη με λιγότερες φωνές.
Η συμμετοχή της ορχήστρας με «διακριτικές» μελωδικές γραμμές που προέρχονται από την αρμονία που χρησιμοποίησε ο συνθέτης και που η παρουσία τους δεν είναι πρωτεύουσα αλλά ενσωματώνεται αρμονικά στο έργο, ήταν ένα από τα βασικά μελήματα της παρούσας ενορχήστρωσης. Επίσης βασικός στόχος ήταν η, άλλοτε μακρινή και συνηθέστερα πιο έντονη, μίμηση ενορχηστρωτικών τεχνικών της Ιταλικής μουσικής και ιδιαίτερα της Ιταλικής όπερας του 19ου αιώνα.
Στην ενορχηστρωτική προσέγγιση πολύτιμος βοηθός υπήρξε ο στίχος του Δ.Σολωμού. Μέσα από τούς συνδυασμούς των ηχοχρωμάτων της ορχήστρας, ή με διάφορες χαρακτηριστικές τεχνικές των οργάνων(όπως τρέμολο, πιτσικάτο κ.τ.λ.) έγινε μια συνειδητή προσπάθεια ηχοζωγραφικής του μνημειώδους αυτού κειμένου με την προσοχή, όμως, πάντοτε στραμμένη στο να αποφευχθούν φτηνά ρεαλιστικές μουσικές αναπαραστάσεις. Ενορχηστρωτική πηγή έμπνευσης αποτέλεσαν οι θρησκευτικές και οι πολεμικές σκηνές, το βουητό της θάλασσας, το ατένισμα προς τ’άστρα των πολεμιστών που αφήνουν την τελευταία τους πνοή, καθώς και πολλές άλλες εικόνες και νοήματα του έργου.
Συντελεστές:
Σολίστ- αφήγηση: Ειρήνη Καραγιάννη (μέτζο σοπράνο)
Μικτή Χορωδία Θεσσαλονίκης
Δ/νση Χορωδίας: Μαίρη Κωνσταντινίδη
Χορωδία Ι.Ναού Κυρίλλου και Μεθοδίου Θεσσαλονίκης
Δ/νση Χορωδίας: Μαρία Έμμα Μελιγκοπούλου
Ηχοληψία: Μιχάλης Συγλέτος, Βασίλης Χανιώτης
Διεύθυνση Παραγωγής ΕΣΟ: Μαρία Κοπανά
Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ
Ενορχήστρωση- Χορωδιακή Επεξεργασία- Μουσική Διεύθυνση: Άλκης Μπαλτάς
Είσοδος ελεύθερη ( με προσκλήσεις )
Διοργάνωση: K.Ε.Π.Α. Δήμου Βέροιας, με την υποστήριξη της ΕΦΑ ΗΜΑΘΙΑΣ.