Παρασκευή 5-06-20, ώρα 10:00
Παρουσίαση: Διονύσης Μαλλούχος
Συνέχεια του κύκλοu ραδιοφωνικών συναυλιών της ΕΣΟ/Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα (Ε.Ρ.Τ.) – Greek Radio Symphony Orchestra σε απευθείας μετάδοση από το Τρίτο Πρόγραμμα 90,9 και 95,6 .
Την Παρασκευή 5 Ιουνίου στις 10 το πρωί θα παρουσιαστεί η δεύτερη συναυλία του κύκλου από το Studio C της Ελληνικής Ραδιοφωνίας.
Τρία ηχογραφημένα έργα για σύνολο ξύλινων και χάλκινων πνευστών, τα οποία μεταδίδονται για πρώτη φορά, θα ανοίξουν το πρόγραμμα:
Το πρώτο έργο είναι το “Recitativo for flute solo” του Θόδωρου Αντωνίου. Σόλο φλάουτο: Νίκος Δημητράτος
Το έργο αυτό γράφτηκε από τον συνθέτη για την εκλεκτή φλαουτίστα Iwona Glinka, με αφορμή μια συναυλία που πραγματοποιήθηκε στις 10 Μαίου του 1996, στην αίθουσα του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Συνήθως εκτελείται μαζί με το έργο Lament for Michelle,γραμμένο και αυτό για σόλο φλάουτο και είναι εμπνευσμένο από το έργο Syrinx που συνέθεσε ο Claude Debussy στα 1913.
Το δεύτερο έργο είναι η “Petite Symphonie” («Μικρή Συμφωνία») σε σί υφεση μείζονα του Σάρλ Γκουνώ.
Το έργο συνέθεσε ο Γκουνώ στα 1885, κατόπιν παραγγελίας ενός παρισινού συνόλου ξύλινων, το “Société de musique pour instruments à vent”, με επικεφαλής τον φλαουτίστα Paul Taffanel. Είναι γραμμένο για ένα νονέτο, για φλάουτο, δύο όμποε, κλαρινέτα, κόρνα και φαγκότα. Έκανε πρεμιέρα στις 30 Απριλίου του 1885 στο Παρίσι.
Ο Gounod επέλεξε για την «Μικρή Συμφωνία» (“Petite Symphonie”) το τυπικό οκτέτο ξύλινων που είχε χρησιμοποιήσει και ο Μότσαρτ στις Σερενάτες του – διπλά όμποε, κλαρινέτα, φαγκότα και κόρνα – και πρόσθεσε και ένα μέρος φλάουτου για τον Taffanel. Μια αργή εισαγωγή λειτουργεί ως πρόλογος του κύριου θέματος της μουσικής του πρώτου μέρους, σε φόρμα σονάτα.
Το έντονα τραγουδιστικό Andante, καθοδηγείται από μια υπέροχη μελωδία στο φλάουτο, αφιέρωση του Γκουνώ στον καλλιτέχνη που ενέπνευσε το έργο. Ακολουθεί ένα έντονο Scherzo και Trio, ίσως το καλύτερο μέρος του έργου από πλευράς καλειδοσκοπικής χρήσης των ξύλινων οργάνων. Ένα φινετσάτο φινάλε σε φόρμα σονάτα, οδηγεί στο τέλος αυτή τη γοητευτική «Μικρή Συμφωνία».
Τα σύνολο ξύλινων πνευστών της Ε.Σ.Ο διευθύνει ο Γιώργος Αραβίδης.
Ερμηνεύουν οι μουσικοί:
Φλάουτο, Μελίνα Μακρή
Όμποε, Σπύρος Κοντός, Τίνα Δεσύλλα
Κλαρινέτα, Αγγελος Πολίτης, Χρήστος Γκίνος
Φαγκότα, Θεόδωρος Καλογερόπουλος, Βασίλης Πριόβολος
Κόρνα, Γιώργος Μιχαήλ, Νίκος Μήτρος
Διάρκεια 20’
Το τρίτο έργο είναι η Σουίτα από την Όπερα του Ζαν Φιλίπ Ραμώ «Δάρδανος» σε μεταγραφή για σύνολο χάλκινων και κρουστών από τον Simon Cox.
Η λυρική τραγωδία «Δάρδανος» ανήκει στο είδος της γαλλικής μπαρόκ όπερας σε λιμπρέτο στη γαλλική γλώσσα του Charles–Antoine Leclerc de La Bruère με πρόλογο και πέντε πράξεις. Ο Δάρδανος έκανε πρεμιέρα στην Όπερα του Παρισιού στις 19 Νοεμβρίου 1739 χωρίς μεγάλη επιτυχία, κυρίως λόγω της δραματικής αδυναμίας του λιμπρέτου. Αυτό προκάλεσε τον Rameau και τον La Bruère να ξανασχεδιάσουν την όπερα, ξαναγράφοντας τις τρεις τελευταίες πράξεις, σε μια αναβίωση το 1744. Μόνο όταν ο Δάρδανος εκτελέστηκε ξανά το 1760, κέρδισε την αναγνώριση ως ένα από τα μεγαλύτερα έργα του Ραμώ.
Η αρχική ιστορία βασίζεται στην ιστορία του Δάρδανου, του γιου του Δία και της Ηλέκτρας, και προγόνου των Τρώων. Ο Δάρδανος βρίσκεται σε πόλεμο με τον βασιλιά Τεύκρο, ο οποίος έχει υποσχεθεί να παντρέψει την κόρη του Βατεία με τον βασιλιά Αντήνορα. Ο Δάρδανος και η Βατεία συναντιούνται μέσω της παρέμβασης του μάγου Isménor και ερωτεύονται. Ο Δάρδανος επιτίθεται σε ένα τέρας που καταστρέφει το βασίλειο του Τεύκρου, σώζοντας τη ζωή του Aντήνορα που προσπαθεί, ανεπιτυχώς, να το σκοτώσει. Ο Τεύκρος και ο Δάρδανος κάνουν ειρήνη, και ο δεύτερος παντρεύεται την Βατεία.
Η χρήση της σουίτας στις όπερες του Ραμώ ξεκίνησε από τον ίδιο, ο οποίος δημοσίευσε σουίτες από το 1735. Ο ίδιος σημείωνε ότι το κοινό φαίνεται να προτιμά την ορχηστρική μουσική από το υπόλοιπο μέρος του έργου. Και πράγματι, η ορχηστρική μουσική λειτουργεί πολύ καλά εκτός περιβάλλοντος της σύνθεσης.
Ο ίδιος ανέφερε χαρακτηριστικά: Τα μόνα πράγματα που πρέπει να γνωρίζει ένα κοινό συναυλίας για να εκτιμήσει τη μουσική του Δάρδανου είναι ότι ο Isménor είναι μάγος και ότι Bruit de guerre σημαίνει «θόρυβος του πολέμου».!
Εδώ η σουίτα παρουσιάζεται σε μεταγραφή για χάλκινα πνευστά.
Ερμηνεύουν οι μουσικοί:
Τρομπέτες, Σπύρος Αρκούδης, Σοφία Σιωρά, Σωτήρης Πέπελας
Τρομπόνια, Γιώργος Κρίμπερης, Δημήτρης Πέτσας, Κώστας Αλεξανδρής
Τούμπα, Σάκης Μυρώνης
Κρουστά, Κωνσταντίνος Μποτίνης
Ακολουθεί η σουίτα σε δύο μέρη (“Yo soi Maria” και “Fuga y Misterio”) από την όπερα του Αστορ Πιατσόλα, “María de Buenos Aires”, σε μεταγραφή για σύνολο χάλκινων και κρουστών του Ολλανδού τρομπονίστα Steven Verhelst, η οποία ολοκληρώθηκε το 2010 για σύνολο χάλκινων και κρουστών της Royal Concertgebouw Orchestra του Άμστερνταμ.
H tango opera «Μαρία του Μπουένος Άιρες» σε μουσική του Αστορ Πιατσόλα και λιμπρέτο του Horacio Ferrer είναι το πλέον αντιπροσωπευτικό έργο του είδους. Έκανε πρεμιέρα, στις 4 Μαΐου του 1968 στο Μπουένος Άιρες και αποτελεί την κορωνίδα της δημιουργίας του Piazzolla έχοντας παρουσιαστεί στις σπουδαιότερες οπερατικές σκηνές και σημαντικότερα φεστιβάλ του κόσμου: Houston Grand Opera (1991), Covent Garden Festival (2000), Grand Thermae Villa (2003), Teatro Nacional de São João (2006), Edinburgh Festival (2010), Milwaukee Opera (2011), Cincinnati Opera (2012), Florida Grand Opera (2013), Syracuse Opera (2014), Anchorage Opera (2016), Opera Grand Rapids (2016), Atlanta Opera (2017), Mill City Summer Opera (2017).
Η μουσική της «Μαρίας του Μπουένος Άιρες» στηρίζεται κυρίως στο νέο τάνγκο – nuevo tango – ένα είδος που ανέδειξε κυρίως ο Piazzolla. Στην βάση του βρίσκεται φυσικά το αργεντίνικο tango, μπολιασμένο όμως με στοιχεία από άλλα είδη, την τζαζ και την κλασική μουσική. Βέβαιο είναι ότι ο συνθέτης και ο λιμπρετίστας δούλεψαν στενά σκηνή προς σκηνή το έργο. Ο Πιατσόλα εδώ χρησιμοποίησε διαφορετικά είδη tango για κάθε μία από τις περιόδους στη ζωή της Μαρίας – παραδοσιακό, ρομαντικό, σύγχρονο- όπως επίσης άλλα είδη μουσικής, το βαλς και τα τραγούδια των pabas , δηλαδή των περιοχών που περιβάλλουν το Μπουένος Άιρες.
Ερμηνεύουν οι μουσικοί:
Τρομπέτες, Σπύρος Αρκούδης, Σοφία Σιωρά, Σωτήρης Πέπελας
Τρομπόνια, Γιώργος Κρίμπερης, Δημήτρης Πέτσας, Κώστας Αλεξανδρής
Κόρνα, Αντώνης Λαγός, Ελενα Ανθη
Τούμπα, Σάκης Μυρώνης
Κρουστά, Μιχάλης Διακογιώργης, Κωνσταντίνος Μποτίνης
Συνολική διάρκεια των δύο έργων: 20’
Τέλος, τα έγχορδα της Συμφωνικής Ορχήστρας ,υπό την διεύθυνση του Κορνήλιου Μιχαηλίδη θα κλείσουν το πρόγραμμα με την Σουϊτα Holberg , έργο .40, του Edvard Grieg.
Η Σουίτα Holberg, έργο 40, πιο σωστά «From Holberg’s Time», με υπότιτλο «Σουίτα σε παλιό στιλ», είναι μια σουίτα σε πέντε μέρη που βασίζεται σε χορευτικές φόρμες του δέκατου όγδοου αιώνα, που γράφτηκαν από τον Edvard Grieg το 1884 για να γιορτάσουν την 200ή επέτειο από τη γέννηση του Δανο–Νορβηγού ουμανιστή θεατρικού συγγραφέα Λούντβιχ Χόλμπεργκ.
Αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα μουσικής του 19ου αιώνα που χρησιμοποιεί μουσικά στυλ και μορφές από τον προηγούμενο αιώνα.
Γράφτηκε αρχικά για πιάνο, αλλά ένα χρόνο αργότερα μετεγράφη από τον ίδιο τον Grieg για ορχήστρα εγχόρδων. Η σουίτα αποτελείται από μια εισαγωγή και μια σειρά από χορούς. Πρόκειται για μια πρώιμη φόρμα του νεοκλασικισμού, μια προσπάθεια να ηχήσει ξανά, η μουσική της εποχής του Χόλμπεργκ, τόσο γνωστή στην εποχή του Γκρίγκ.
Αν και δεν είναι τόσο γνωστή όσο η μουσική του Γκρίγκ, από τον Πέερ Γκύντ, η οποία συνήθως εκτελείται στη ενορχήστρωση μιάς διπλής σουίτας, πολλοί κριτικοί θεωρούν τα έργα ίσης αξίας.
Τα μέρη της σουίτας :
- Praeludium (Allegro vivace)
- Sarabande (Andante)
- Gavotte (Allegretto)
- Air (Andante religioso)
- Rigaudon (Allegro con brio)
Διάρκεια: 19’
Συντονιστείτε στο Τρίτο!
Επιμέλεια για το Τρίτο Πρόγραμμα: Κάτια Μάντζαρη